-Hoe hormonen ervoor zorgen dat je bij een narcist blijft-

Waarom een slachtoffer van narcistische mishandeling bij een narcist blijft is nog steeds heel moeilijk te begrijpen voor veel mensen. Eerder schreef ik in mijn blog: ‘Ga toch bij hem weg’ al over het Stockholmsyndroom of (een term die ook wel gebruikt wordt): traumabinding. Met deze blog wil ik je een inkijkje geven in hoe hormonen hierin een rol inspelen.

Een relatie met een narcist is een relatie waarin je constant wordt aangetrokken en afgestoten. Onderstaande afbeelding van TherapyAid.com laat dit goed zien. Een uitspraak die ik ergens las vat het goed samen: ‘De narcist is je paraplu en de regen tegelijkertijd.’

 

Op het moment dat de narcist gespannen is weet je eigenlijk al dat je je in de gevarenzone bevindt (het plaatje van de bom in de afbeelding). De volgende stap is verbale (waaronder gaslighting waar ik een blog overschreef) of fysieke mishandeling (het vlammetje in de afbeelding). Op het moment dat er een gevoel van onveiligheid ontstaat maakt ons lichaam de volgende ‘stresshormonen’ aan:

Adrenaline is een neurotransmitter en stresshormoon dat in de bijnieren wordt aangemaakt. Door de aanmaak van adrenaline gaat er meer bloed naar het hart en de spieren. Het effect van adrenaline op het lichaam is een snellere hartslag en hogere bloeddruk zodat je fysiek zou kunnen vechten of vluchten.

Noradrenaline is het tweede stresshormoon Noradrenaline is ook een neurotransmitter die in de bijnieren wordt aangemaakt. Dit hormoon heeft ongeveer dezelfde effecten als adrenaline heeft op het lichaam. Door meer bloedtoevoer naar de organen dankzij dit hormoon, gaan de hersenen en het zenuwstelsel sneller werken. Gevolg: je wordt alerter.

Doordat bovenstaande hormonen ons uit balans brengen wordt er nu een ander hormoon aangemaakt:

Cortisol is het derde stresshormoon. Het wordt aangemaakt in de bijnierschors en komt vrij door de aanmaak van adrenaline en noradrenaline. Cortisol vangt de energie, die door de andere hormonen is omgezet, op en zorgt dat het lichaam weer in balans komt. Door de aanmaak van cortisol stijgt de bloedsuikerspiegel, wordt het immuunsysteem tijdelijk uitgeschakeld en wordt de spijsvertering vertraagd. Het is dus bedoeld om ons stressbestendiger te maken maar wel ten koste van ons immuunsysteem en de spijsvertering. Vaak raakt onze slaap verstoord omdat cortisol ook ons slaap-waak systeem regelt en van nature gedurende dag afneemt zodat we kunnen slapen. Cortisol piekt van nature alleen in de ochtend om ons de energie te geven om de dag te starten. Maar bij chronische stress in een relatie met een narcist raakt dit volledig uit balans omdat het op allerlei tijdstippen opnieuw geactiveerd raakt.

Als de narcist dan weer volledig omdraait en je weer overlaadt met spijtbetuigingen, liefde, aandacht en intimiteit (ook wel bekend als love bombing wat ook een vorm van manipulatie is) maak je vervolgens zogenaamde gelukshormonen aan (je bent nu bij het hartje in de afbeelding):

Dopamine is een neurotransmitter en wordt aangemaakt in het bovenste deel van de hersenstam. Dopamine is verantwoordelijk voor beloning gestuurd-gedrag (de spijtbetuigingen en de liefde die je krijgt zijn jouw beloning). Dopamine is het gevoel dat je krijgt als je trots bent op jezelf, je comfort-food eet en als je wint. Dopamine is verslavend doordat het een fijn gevoel is en we dit dus vaker willen ervaren. Ook door het gebruik van drugs wordt er in de hersenen meer dopamine aangemaakt waardoor mensen verslaafd raken.

Serotonine is een complexe neurotransmitter. Serotonine wordt voor 90% in de darmen aangemaakt en voor 10% in de hersenen. Hoge gehalten serotonine zorgen voor een prettige stemming. Het is aangetoond dat de serotonine gehaltes hoger zijn als je voelt dat je geliefd bent.

Oxytocine is een peptidehormoon dat geproduceerd wordt door de hypofyse (in de hersenen). Het hormoon is actief tijdens lichamelijk contact maar ook door fijne gesprekken die een gevoel van verbinding geven. Uit onderzoek blijkt dat oxytocine zorgt voor seksueel en sociaal gedrag.

Het is bewezen dat de cocktail van al deze hormonen dezelfde delen van de hersenen activeren als cocaïne. Van de eerste xtc tot het laatste beetje ontwenningsverschijnselen. Het veroorzaakt echte verslaving, waardoor we steeds terug willen komen voor meer. Vooral dopamine is hier schuldig aan omdat dopamine nog meer geactiveerd wordt als er sprake is van een afwisseling tussen een grote dosering en ontbering van dopamine. Het constant leven met dreigend gevaar verhogen de hormonale niveaus tot een punt waarop de gevoelens, veroorzaakt door de ander, alleen kunnen worden vergeleken met drugsgebruik. Herstellen van narcistische mishandeling is dus hetzelfde als afkicken van drugs: geheelonthouding van de narcist door ‘no contact’ zoals ik uitleg in mijn andere blog. Heel beeldend vind ik onderstaande video die gemaakt is om te laten zien wat verslaving met je doet. Het wordt veel gebruikt in de verslavingshulpverlening om het effect van verslaving te verduidelijken.

Hopelijk geeft dit blog jou als slachtoffer maar ook jouw omgeving meer inzicht waarom je zo lang bij de narcist blijft/gebleven bent. Zoals ze in de verslavingszorg zeggen: ‘Het is niet erg om af en toe terug te vallen als je maar weer opstaat.’ Opstaan in dit geval is de narcist zo veel en zo ver mogelijk uit je leven verbannen.

Liefs,

Annemarie

PS wist je dat mijn boek ‘Monddood – aan een narcist ontsnapt’ verschenen is? Klik hier voor meer informatie.