Narcist of niet?

Ik heb er moeite mee dat het woord narcist tegenwoordig te pas en te onpas wordt gebruikt. De reden waarom is dat dit ervoor zorgt dat échte slachtoffers van mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPS) niet serieus genomen worden waardoor hen de kans op de juiste hulpverlening ontnomen wordt. Het lijkt soms alsof iedereen die niet meer met zijn (ex-)partner door één deur kan hem/haar beschuldigt narcist te zijn. Er is een groot verschil tussen het hebben van narcistische trekjes, die we overigens allemaal in meer of mindere mate hebben, of de ernstige aandoening wat NPS is.

Bij de meeste stellen die ik in relatietherapie sessies zie waarvan de één de ander ziet als narcist blijkt dit niet het geval te zijn. Als het “fout” gaat in relaties is dat vrijwel altijd omdat er bij beide partners pijn zit op het gebied van zich niet gehoord en gezien voelen door de ander. Dit kan dan geïnterpreteerd worden als een gebrek aan empathie waardoor men, na wat te googelen, tot de conclusie kan komen dat de ander narcist is. Veel vaker heeft dit echter te maken met het spreken van andere liefdestalen, het niet durven kwetsbaar te zijn naar elkaar en onverwerkte relatietrauma’s (pijnlijke voorvallen in de relatie die nooit goed uitgewerkt zijn). Zaken waar met goede therapie echt verandering in te bereiken is waardoor je de empathie van de ander weer kunt voelen. Iets wat je nooit zult bereiken met iemand met NPS.

Als we de DSM-5 (een classificatiesysteem waarin internationale afspraken zijn gemaakt over welke criteria van toepassing zijn op een bepaalde psychische stoornis op basis van wetenschappelijke inzichten) ernaast leggen krijg je ongeveer dit: een doordringend patroon van zelfoverschatting over eigenwaarde, vermogens, kennis, belangrijkheid of identiteit, extreme behoefte aan bewondering en gebrek aan empathie, wat al zichtbaar moet zijn op jongvolwassen leeftijd en aanwezig is in uiteenlopende contexten. Het is dus een serieuze aandoening die al ver voordat je in een relatie belandt met iemand met NPS aanwezig is.

In 2022 weten we nog steeds niet precies hoe de aandoening ontstaat. Wel weet men vrijwel zeker dat de oorsprong ligt in een combinatie van nature (erfelijkheid) en nurture (de jeugd, met name het hechtingsproces). Er is daadwerkelijk een afwijking in de hersenen waardoor iemand met NPS ook nooit zal genezen. Er zijn geen medicijnen voor en zeer zelden slaat een behandeling aan. Als deze al aanslaat betekent dat niet genezing maar een bewustwording van het narcistische gedrag en het aanleren van ander gedrag. Maar deze resultaten worden wereldwijd nauwelijks behaald. In eerste plaats omdat de meesten zelf niet ervaren dat ze een probleem hebben. Anderen zijn altijd het probleem. Maar ook omdat empathie niet iets is wat je aanleert maar wat je van nature hebt of niet.

Narcistische mishandeling is zeer diepgaand. Doordat mensen met NPS geen enkele empathie kunnen voelen kunnen ze je op de meest extreme manieren pijnigen, vernederen en manipuleren. Dit hebben ze nodig om hun eigen pijn te “lozen”, hun staat van superioriteit te bekrachtigen en zo hun eigen opgeblazen gevoel van eigenwaarde overeind te houden. Je leest het al: het gaat allemaal over henzelf en het in stand houden van de identiteit die ze voor zichzelf gecreëerd hebben. Ze kunnen zich niet met een ander en diens gevoelens bezighouden. Die ander dient zuiver als middel om hun waanbeelden over zichzelf te laten bestaan. Het aantal slachtoffers is niet gering als je je bedenkt dat er in Nederland naar schatting 1 miljoen mensen met NPS zijn. De meesten hebben meerdere partners in hun leven, dus we spreken over miljoenen en dan hebben we het nog niet eens over de omgeving van het slachtoffer. Slachtoffers komen meestal uiterst getraumatiseerd uit de relatie of zitten er nog middenin en verdienen onze aandacht en steun. Door de uiterst gecalculeerde manipulatie zijn ze vaak zo lang in de relatie gebleven dat ze zichzelf volledig kwijt zijn, niet meer in staat zijn van zichzelf te houden en een gelukkig leven voor zichzelf te creëren. Gelukkig bestaan hier wel uitermate goede behandelingen voor waar hele goede resultaten mee behaald worden. Maar dan is het wel nodig dat slachtoffers van narcistische mishandeling ook als dusdanig (h)erkend worden.

Met mijn boek ‘Monddood- Ontsnapt aan een narcist’ wil ik precies dat bereiken. Allereerst door het vertellen van mijn eigen verhaal. Zodat het duidelijk wordt hoe ver narcistische mishandeling gaat. Maar ook door hulp en inzicht te bieden aan slachtoffers en hun omgeving in het katern waarin ik een duidelijke uitleg geef over narcistische mishandeling en hoe hieruit te komen, onderzoek bij andere slachtoffers en een checklist: is mijn partner een narcist?  Klik hier voor meer informatie. 

Liefs, Annemarie

0 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.